Oι λόγοι που είναι σημαντικό να διδάσκουμε στα παιδιά, από μικρή ηλικία, σεξουαλική αγωγή έχουν να κάνουν με την ασφάλεια, την πρόληψη και την προστασία.
Η σεξουαλική αγωγή μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να έχει ακριβείς πληροφορίες για τον τρόπο που λειτουργούν τα μέρη του σώματος, τι είναι φυσιολογικό και τι όχι, πώς έρχονται στον κόσμο τα μωρά, τι σημαίνει να είσαι σεξουαλικό ον και να του χαρίσει την αυτοπεποίθηση να λέει «όχι» σε ένα μεγαλύτερο παιδί ή ενήλικο που θέλει να το εκμεταλλευτεί. Ακόμα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατέληξε ότι το να μιλάει κανείς σε παιδιά για την υγεία του σώματος και την υγιή σεξουαλικότητα δεν οδηγεί σε πρόωρους σεξουαλικούς πειραματισμούς και δραστηριότητες. Στην πραγματικότητα, συμβαίνει το αντίθετο, η σεξουαλική αγωγή οδηγεί σε «μετάθεση της έναρξης σεξουαλικής δραστηριότητας ή/και της αποτελεσματικής χρήσης αντισυλληπτικών μεθόδων».
Ταυτόχρονα, η σεξουαλική αγωγή βοηθά εμάς να αποκτήσουμε τη δεξιότητα να συμμετέχουμε σε μη επικριτικούς διαλόγους με τα παιδιά και να τους διατηρούμε. Έχει παρατηρηθεί πως όταν θέλουμε να δώσουμε βοηθητικές πληροφορίες στα παιδιά για το σεξ μπαίνουν, συχνά, στη μέση η έλλειψη εμπειρίας, ο φόβος και η κριτική, δημιουργώντας εμπόδια.
Ο στόχος μας είναι να απαντήσουμε σε ερωτήσεις των παιδιών για το σεξ με τρόπους που θα επιτρέπουν στα παιδιά να αισθάνονται άνετα που ήρθαν και μας ρώτησαν. Να δούμε τους εαυτούς μας ως τους συμβούλους που τα παιδιά χρειάζονται καθώς δυσκολεύονται να κατανοήσουν αν οι οπτικές τους είναι σωστές ή λάθος.
Τα καλά νέα είναι ότι δεν υφίσταται κίνδυνος να πει κανείς σε ένα παιδί πιο πολλά από ό,τι πρέπει. Το καθένα αφομοιώνει τα πράγματα που είναι έτοιμο να αφομοιώσει και τα υπόλοιπα μπαίνουν από το ένα αυτί και βγαίνουν από το άλλο (Noon & Hickling, 2020).
Προετοιμασία για να κάνουμε τη συζήτηση πιο εύκολη!
-
Έχοντας κατανοήσει πόσο σημαντικό είναι να διδάσκουμε στα παιδιά σεξουαλική αγωγή, σειρά έχει να διερευνήσουμε τις δικές μας απόψεις για τη σεξουαλική αγωγή. Ας αναρωτηθούμε:
-
Εμείς, ως παιδιά, με ποιον τρόπο πήραμε πληροφορίες σχετικά με το σεξ;
-
Πόσες από αυτές τις πληροφορίες ήταν ακριβείς;
-
Ποια ερώτηση των παιδιών θα μου ήταν δύσκολο να απαντήσω;
-
Τι περιέχει μια απάντηση που θα ενθάρρυνε το παιδί να ρωτήσει περισσότερα;
-
Ποιος τύπος απαντήσεων ενθαρρύνει, χωρίς να δίνει περισσότερες πληροφορίες, από αυτές που μου ζητάει να μάθει;
-
Όταν μας ρωτήσει κάτι το παιδί, ακούμε! Θέλουμε να καταλάβουμε τι πραγματικά μας ζητάει. Μπορούμε να ρωτήσουμε τι ξέρει ήδη για αυτό, και συμπληρώνουμε τα υπόλοιπα.
-
Αν είναι πραγματικά δύσκολο να απαντήσουμε, αν δεν γνωρίζουμε ή ντρεπόμαστε, έχουμε προετοιμασμένη μια απάντηση: «Αυτό που με ρωτάς δεν το γνωρίζω και είναι πολύ σημαντικό να σου απαντήσω, γι’ αυτό θα ψάξω να βρω την απάντηση και θα συζητήσουμε όταν (βάλτε εδώ την πιο κατάλληλη στιγμή για εσάς και τηρήστε την υπόσχεση σας)». Τα παιδιά εκτιμούν την ειλικρίνεια!
-
Φροντίζουμε να έχουμε πρόσβαση σε μερικές πηγές στις οποίες μπορούμε να αναζητήσουμε απαντήσεις στις ερωτήσεις των παιδιών και τις δικές μας. Μερικές προτείνονται στο τέλος αυτού του άρθρου. Θυμόμαστε ότι οι περισσότεροι από εμάς ως παιδιά δεν είχαμε την ευκαιρία να εκπαιδευτούμε στη σεξουαλική αγωγή, οπότε είναι φυσιολογικό κάποιες πληροφορίες που έχουμε να είναι ανακριβείς, να μη γνωρίζουμε και να χρειάζεται οι ίδιοι να μελετήσουμε και να απευθύνουμε σε ειδικούς τις δικές μας ερωτήσεις πριν απαντήσουμε στα παιδιά.
Οι ερωτήσεις των παιδιών είναι πιθανό να ξεκινήσουν από την προσχολική ηλικία, αφού τότε τα παιδιά έχουν εξαιρετική τάση προς την περιέργεια και την εξερεύνηση. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας διδάσκονται πιο εύκολα γιατί δεν έχουν μάθει ακόμα ότι η σεξουαλικότητα αποτελεί θέμα ταμπού στην κοινωνία μας. Δέχονται τις πληροφορίες και είναι ανοικτά στο να μάθουν για το σώμα τους. Επίσης, όταν δεν έχουν στη διάθεση τους εμπεριστατωμένες πληροφορίες, σκαρφίζονται ιστορίες για να εξηγήσουν στον εαυτό τους τι συμβαίνει. Οι ιστορίες με τους πελαργούς και τα σποράκια είναι παραδείγματα απαντήσεων όπου προσφεύγουν οι ενήλικες επειδή δεν νιώθουν άνετα να πουν τα πράγματα ως έχουν.
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και φτάνουν σιγά σιγά στις μεσαίες τάξεις του δημοτικού έρχονται ριζικές αλλαγές. Νιώθουν αμήχανα και βρίσκουν «αηδιαστικό» ό,τι έχει να κάνει με το ανθρώπινο σώμα. Καθώς περνούν στην εφηβεία, αρνούνται συχνά να συζητούν θέματα σεξουαλικής υγείας, με αποτέλεσμα ούτε οι γονείς να ξεκινούν κουβέντα μαζί τους.
Από την προσχολική ηλικία είναι σημαντικό τα παιδιά να ξέρουν:
-
Τα τρία εντελώς προσωπικά σημεία του σώματος: το στόμα, το στήθος και τα γεννητικά όργανα και τις επιστημονικές λέξεις που χρησιμοποιούμε για αυτά (δηλαδή αιδοίο, πέος, όρχεις, κόλπος).
-
Ότι έχουν την απόλυτη ιδιοκτησία του σώματος τους, τα βασικά περί συναίνεσης.
-
Ότι η αναπαραγωγή προκύπτει όταν ένα σπερματοζωάριο ενώνεται με ένα ωάριο, συνήθως κατά τη διάρκεια σεξουαλικής συνεύρεσης.
-
Ότι τα μωρά μεγαλώνουν στη μήτρα και γεννιούνται συνήθως από τον κόλπο.
-
Ότι οι οικογένειες μπορεί να έχουν διαφορετικές μορφές και κάθε μια είναι μοναδική.
Το να μιλάμε ανοιχτά για το σώμα, δίνει το θετικό μήνυμα ότι το σώμα δεν είναι κρυφό και ότι κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να μάθει γι’ αυτό, πώς λειτουργεί και πώς μπορεί να το φροντίζει – όπως ακριβώς θα μάθαινε πράγματα για κάθε άλλη επιστήμη.
Βιβλιογραφία
-
Mayle, P. Πως ήρθα στον κόσμο; Λιβάνη
-
Μπράιαν, Ρ. (2021). Συναίνεση για παιδιά. Κάκτος.
-
Noon, S. & Hickling, M. (2020). Μιλώντας για το σεξ σήμερα. Κάκτος.
-
Χίκλινγκ, Μ. (2020). Αγόρια, κορίτσια και η Επιστήμη του σώματος. Κάκτος.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο frezyland.gr